Podkarpacka Historia

piątek, 14 listopada 2025 r., w Mościskach na Ukrainie w obwodzie lwowskim odbędzie się ceremonia pogrzebowa żołnierzy Wojska Polskiego, poległych w obronie Ojczyzny przed niemieckim najeźdźcą w rejonie Lwowa we wrześniu 1939 r.

W 1958 roku z biblioteki Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie pozbywano się zbędnych papierów. Na przemian szły stare broszury, gazety, nie wzbudzające zainteresowania czytelników książki. Ktoś w stercie makulatury dostrzegł jednak egzemplarz „Wielkiej Encyklopedii Radzieckiej”. Wybuchła polityczno–kryminalna afera, „winowajców” postawiono przed sądem i skazano, pracę stracili osoby wielce zasłużone dla kultury.

Zwano ich paskarzami, spekulantami lub lichwiarzami żywnościowymi. Byli prawdziwą plagą w najcięższych czasach: wojen i okresie powojennym, klęsk żywiołowych. Zbijali fortuny na sprzedaży po zawyżonych cenach trudno dostępnych towarów. Powszechnie ich potępiano i zaciekle, chociaż zazwyczaj z marnym skutkiem, zwalczano. W początkowym okresie istnienia II Rzeczypospolitej paskarstwo mocno dawało się we znaki także mieszkańcom dzisiejszego Podkarpacia.

Starcia o Przemyśl, które rozegrały się pomiędzy 3 a 12 listopada 1918 roku, były jednym z pierwszych epizodów wojny polsko-ukraińskiej. Toczyły się one o kontrolę nad strategicznie położonym miastem, stanowiącym ważny punkt komunikacyjny i wojskowy w Galicji Wschodniej.

Wilhelm Brasse z obecnym Podkarpaciem miał styczność w zasadzie przez moment. Wiosną 1940 roku, gdy podczas próby przekroczenia granicy węgierskiej został schwytany w okolicach Komańczy. Ten moment wywarł największy wpływ na jego życie. W KL Auschwitz, do którego trafił po aresztowaniu w Bieszczadach, został obozowym fotografem. Dzięki niemu zachowały się tysiące zdjęć ofiar Oświęcimia -  fotograficzna dokumentacja piekła.

Adam Ostoja-Ostaszewski, urodził 22 października 1860 roku w rodzinnym majątku we Wzdowie koło Haczowa, w ówczesnym obwodzie sanockim. Świetnie wykształcony (prawnik i doktor filozofii), władający dwudziestoma językami szlachcic, od młodości interesował się aeronautyką.

- "Rzeszów miał wczoraj swoją senzację. Mianowicie o godzinie 4.30 rano w restauracji 11. klasy na dworcu kolejowym w Rzeszowie Adolf Fabias, liczący lat 79, nadleśniczy, zamieszkały w Rzeszowie dokonał usiłowanego morderstwa przez oddanie 5 strzałów z rewolweru bębenkowego do swego zięcia Romana Frankiewicza (lat 36), inspektora starostw województwa łódzkiego" - donosił wydawany we Lwowie żydowski dziennik "Chwila" w numerze z 27 października 1931 roku )pisownia oryginalna".