Galicja

Wiele dawnych zwyczajów związanych z Bożym Narodzeniem bezpowrotnie zaginęło. Tym większą wartość mają zachowane relacje pokazujące jak niegdyś obchodzono te wyjątkowe święta. Prezentowany poniżej zapis zawdzięczamy proboszczowi parafii w Szebniach, księdzu Władysławowi Sarnie, który w 1908 roku wydał bezcenny dzisiaj „Opis powiatu jasielskiego”. Pisownia oryginalna. Śródtytuły pochodzą od redakcji.

29 listopada 1830 roku wybuchło Powstanie Listopadowe będące wyrazem buntu przeciwko łamaniu przez cara konstytucji Królestwa Polskiego. Pierwsza akcją powstańczą był szturm na Belweder – rezydencję Wielkiego Księcia Konstantego. Dowodził nim młody poeta Ludwik Nabielak, pochodzący ze wsi Stobierna pod Rzeszowem.

Był jednym z najwybitniejszych – obok Fryderyka Chopina – wirtuozów fortepianu i kompozytorów. Był także doskonałym nauczycielem – wśród jego uczniów znalazł się choćby Ignacy Paderewski. Teodor Leszetycki dzieciństwo spędził w Łańcucie, koncertował przed cesarzem Austrii i rosyjskim carem. Kochał sztukę i... kojifmnety. I jak na prawdziwego romantyka przystało prawdziwą miłość przeżył w Wenecji...

Stary, korczyński cmentarz znajduje się przy ulicy Szczepanika. Niegdyś przylegał do nieistniejącego już kościoła pod wezwaniem świętej Doroty. Oprócz kilku piaskowcowych pomników nagrobnych i kaplicy z 1822 roku znajduje się tu kwatera żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej.

Zlokalizowany w północnej części Dukli cmentarz żołnierski składa się z dwóch zasadniczych części. W jednej spoczywają polegli w czasie I wojny światowej, w drugiej zabici w czasie walk w 1944 roku.

31 października 1918 roku w Rzeszowie, jak i wielu innych miastach Galicji, przystąpiono do rozbrajania oddziałów austro-węgierskich i przejmowania władzy przez Polaków. Był to koniec niewoli, która na tych ziemiach trwała 146 lat.

Na przełomie XIX i XX wieku leżąca nieopodal Łańcuta wieś Albigowa była stawiana za wzór nowoczesności i gospodarności w całej Galicji. Za sprawą miejscowego proboszcza dokonał się cywilizacyjny skok tej miejscowości. Poniżej publikujemy fragment opisu Albigowej z wydanego w 1908 roku przewodnika „Galicya” Franciszka Bujaka. Śródtytuły pochodzą od redakcji.

Ta sprawa była obiektem sensacyjnych plotek w Galicji schyłku XIX wieku. W październiku 1897 roku z wozu pocztowego jadącego do Rzeszowa zniknęły worki z korespondencją. Sprawa była o tyle sensacyjna, że w jednym z nich znajdował się testament zamożnego i wpływowego hrabiego Ferdynanda Hompescha. Zaginięcie dokumentu, mimo upływu ponad 120 lat, wciąż pozostaje niewyjaśnioną zagadką.