rzeszow

Historia jednego z najcenniejszych podkarpackich znalezisk paleontologicznych zaczęła się w sierpniu 1851 roku w Bziance – dziś części Rzeszowa. Podczas prac w niewielkim parowie, którym po ulewach spływała woda z pól, miejscowy kowal zauważył wystającą z ziemi kość. Szybko okazało się, że to fragment czaszki mamuta włochatego (Mammuthus primigenius).

Tomasz Stańko urodził się 11 lipca 1942 r. w Rzeszowie. To jeden z najpopularniejszych muzyków jazzowych. Kompozytor i instrumentalista, dla którego przekraczanie stylistycznych barier i podziałów stanowi bazę wyjściową do wielkiej muzyki. Wirtuoz trąbki o światowej sławie. Niewielu było i jest muzyków jazzu, którym tak udało się opanować ten instrument. Artysta wielkiego formatu, który koncertuje na najważniejszych scenach świata.

10. Brygada Kawalerii, dowodzona przez płk. Stanisława Maczka, odegrała istoną rolę w kampanii wrześniowej 1939, prowadząc walki opóźniające, broniąc m.in. Rzeszowa, Jarosławia i okolic Lwowa. Dramatycznym epizodem były trzydniowe walki pod Zboiskami, gdzie Polacy starli się z 1. Dywizją Górską zdobywając miejscowość i strategiczne wzgórza. Pomimo znacznych strat – ponad 300 żołnierzy zabitych, rannych i zaginionych – brygada utrzymała dyscyplinę bojową i zorganizowała udany odwrót za Dniestr, a następnie ewakuację na Węgry. W 2025 roku Instytut Pamięci Narodowej przeprowadził ekshumacje poległych pod Zboiskami, a ich szczątki spoczęły w polskiej kwaterze wojennej w Mościskach.

Przez setki lat Rzeszów był prowincjonalnym miasteczkiem, najpierw województwa ruskiego I Rzeczypospolitej, później Galicji w zaborze austriackim, wreszcie województwa lwowskiego, pretendującym co najwyżej do miana stolicy powiatu czy też cyrkułu. Niemniej jednak nie brakowało tutejszym mieszkańcom ambicji, by rangę grodu nad Wisłokiem podnieść. O planach stworzenia województwa rzeszowskiego, zrealizowanym ostatecznie po II wojnie światowej, myślano już 100 lat temu.

W nocy z 6 na 7 marca 1919 w walkach polsko-ukraińskich pod Torczynem na Wołyniu śmiertelne rany odniósł jeden z najwybitniejszych oficerów odradzającego się Wojska Polskiego Leopold Lis-Kula. Cieszący się wielką sympatią Józefa Piłsudskiego, 23-letni w momencie śmierci major urodził się 11 listopada 1896 roku w podłańcuckiej Kosinie, skończył II Gimnazjum w Rzeszowie.

Autor wspaniałych obrazów, przez dziesiątki lat budzących tak wielkie uczucia patriotyczne Polaków, Jan Matejko nie miał w życiu lekko. Ciężka choroba, obłąkana żona, kłopoty z rodzeństwem i własnymi dziećmi. Mistrz „Pocztu książąt i królów polskich” bywał zapraszany na wspaniałe wystawy i audiencje bywał gościem papieża i cesarza. Kilkukrotnie przebywał także na dzisiejszym Podkarpaciu.