rzeszow

Na przełomie 1939 i 1940 roku w więzieniu na rzeszowskim zamku Niemcy przetrzymywali trzykrotnego premiera II Rzeczypospolitej Wincentego Witosa. Prawdopodobnie namawiany był on do utworzenia kolaboracyjnego rządu. W środowiskach konspiracyjnych powstał plan odbicia i wywiezienia za granicę ludowego polityka. Odwołana w ostatniej chwili akcja miała się odbyć przy wsparciu bułgarskich dyplomatów, zaangażowanych w antyfaszystowski ruch oporu.

Mieszkańcom Rzeszowszczyzny w okresie II wojny światowej we znaki dawał się nie tylko terror stosowany przez okupacyjne władze. Prawdziwą plagą okupowanych terenów były zorganizowane i uzbrojone bandy kryminalnych przestępców, dokonujące zuchwałych napadów. Członkowie jednej z takich grup zostali schwytani i straceni w Rzeszowie w 1940 roku.

9 września 1939 roku, po krótkich, lecz zaciętych walkach opóźniających toczonych przez 10. Brygadę Kawalerii płk. Stanisława Maczka, Rzeszów został zajęty przez wojska niemieckie. Okupacja hitlerowska miała trwać niemal pięć lat i stać się jednym z najbardziej tragicznych okresów w historii miasta. Poniżej zamieszczamy opis walk o Rzeszów we wrześniu 1939 roku autorstwa nieżyjącego już, wybitnego regionalisty Marka Czarnoty, zamieszczony na oficjalnym portalu miasta erzeszow.pl.

Nad Rzeszowszczyznę złowrogie odgłosy II wojny światowej nadciągnęły już 1 września 1939 roku. W podrzeszowskim Zaczerniu, nieopodal Jasionki, na pustym terenie niedługo wcześniej włączonym w skład cmentarza, wieczorem tego dnia wylądowały 3 samoloty RWD-8 z 5. plutonu łączności armii Karpaty, której zadaniem była obrona południowej części kraju przed spodziewanym atakiem od strony pasma karpackiego i osłona lewego skrzydła armii Kraków.

2 września 1939 celem lotnictwa niemieckiego niespodziewanie stał się niewielki, podtarnobrzeski Chmielów. Bomby obróciły w perzynę niemal całą zabudowę miejscowości, zabijając około 50 osób, setki raniąc. Bezsensowny, z militarnego punktu widzenia, nalot porównywany jest często z tragedią hiszpańskiej Guerniki zbombardowanej przez frankistowskie lotnictwo lub położonym w dzisiejszym województwie łódzkim Wieluniem zniszczonym pierwszego dnia wojny.

26 sierpnia 1965 roku, w dzień urodzin Tadeusza Nalepy, oficjalnie powstał zespół Blackout, który przeszedł do historii polskiej muzyki. Pierwszy koncert „Blackouci” zagrali 3 września – w urodziny Stana Borysa. Nieoficjalnie grali razem już od kwietnia tegoż roku.