Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 20 grudnia 2025 11:40
Reklama

Historie zapomniane

Ryzowanie, czyli o sztuce trzymania drewna w ryzach
Ryzowanie, czyli o sztuce trzymania drewna w ryzach
Często spotykamy się z terminem „utrzymać w ryzach”, choć rzadko zdajemy sobie sprawę z jego pochodzenia.  Zwrot ten oznacza to samo, co utrzymać w karbach, w karności, w garści, w rygorze czy na wodzy, ale tylko „w ryzach” kojarzy się z … leśnymi zajęciami dawnych drwali w Karpatach. Ci bowiem, dla zrzucenia ściętego na stromych stokach drewna, stosowali urządzenia zwane ryzami, pozwalające przemieszczać potężne kłody w pożądanym kierunku. 13.10.2024 10:12
Słodkości z czasów CK monarchii
Słodkości z czasów CK monarchii
Moja opowieść zaczyna się w Wiedniu. Siedząc przy malutkim stoliku słynnej Cafe Central przy Herrengasse i przyglądając się oszklonym gablotom pełnym wytwornych ciast uświadomiłam sobie, że wyglądem nie różnią się one wiele, od wypieków podawanych w naszych podkarpackich cukierniach. Przypuszczam, że najsławniejsze dziś ciasta zaczęto wypiekać w XIX wieku, czyli w czasie kiedy Wiedeń był również stolicą monarchii w skład której wchodziła Galicja, i wzorem do naśladowania mód wszelakich, również w dziedzinie kulinarnej. Dowodem są choćby niektóre nazwy cukierni, na przykład „Wiedeńska” – od zawsze synonim szyku i elegancji. 13.10.2024 09:53
Jak żołnierze zabili w Bratkowicach wachmistrza-sadystę
Jak żołnierze zabili w Bratkowicach wachmistrza-sadystę
W kwietniu 1895 roku w podrzeszowskich Bratkowicach doszło do tragedii. Kilkudziesięciu węgierskich kawalerzystów dokonało samosądu na swoim dowódcy. O sprawie zrobiło się głośno niemal w całej monarchii austro-węgierskiej. Opinia publiczna stanęła w obronie morderców, usprawiedliwiając ich czyn tym, że ofiara z sadyzmem odnosiła się do swych podwładnych. 12.10.2024 13:38
Od wojskowych orkiestr po operową „Halkę”
Od wojskowych orkiestr po operową „Halkę”
W połowie XIX wieku pozostający po zaborem austriackim Rzeszów miał m.in. siedzibę cyrkułu. Po uzyskaniu przez Galicję autonomii liczące około 6 tysięcy miasto stało się siedzibą powiatu, tym samym jego rola wzrosła. Powoli tworzyło się życie kulturalne i towarzyskie. 08.10.2024 21:57
Kazirodcze małżeństwo Ignacego Łukasiewicza
Kazirodcze małżeństwo Ignacego Łukasiewicza
16.01.2024 04:51    3
1906. Jak sanoccy robotnicy rozbili urzędniczą zabawę
1906. Jak sanoccy robotnicy rozbili urzędniczą zabawę
Na początku 1906 roku sanoccy robotnicy zaatakowali uczestników hucznej zabawy karnawałowej, którą uznano za niedopuszczalną w sytuacji, gdy w sąsiednim zaborze rosyjskim trwała rewolucja, zaś w starciach z carskim wojskiem i policją ginęli Polacy. 03.01.2024 08:12    1
Wigilie przed egzekucją - Kozielsk i Auschwitz
Wigilie przed egzekucją - Kozielsk i Auschwitz
- Którego dzisiaj? Styczeń. Ale którego? Cisza. Nikt nie wiedział. W każdym razie już jest po Bożym Narodzeniu. Kiedy ono było? Gdzie je spędziliśmy? Szliśmy kilka dni do Chołmogorki i tam musieliśmy je spędzić. Bóg się rodził, gdy “wysoki” wypuścił z ręki kość, którą obgryzał i obsunął się na ziemię, gdy siedzący przy piecu starzec nie miał siły zjeść ostatniej kromki chleba, gdy anonimowi kołchoźnicy konali na deskach pod Murmańskiem. Bóg zapomniał o tych ludziach w tysiącach wagonów, na setkach stacji, w noc Swojego narodzenia. Ale Chrystus rodził się daleko, daleko na południu. Tu urodzić się nie chciał, a gdyby nawet się tu urodził, zginąłby, jak te dzieci, które pomarły w czasie podróży… Trzej królowie siedzieliby na Łubiance. 25.12.2023 01:43    1
Choinka dawniej i dziś. Skąd  się wzięła tradycja drzewka bożonarodzeniowego.
Choinka dawniej i dziś. Skąd się wzięła tradycja drzewka bożonarodzeniowego.
Choinka to nie tylko element świątecznego wystroju - w naszym kręgu kulturowym to niemal magiczny przedmiot. Jak się okazuje tradycja wnoszenia drzewka do mieszkania wcale nie jest tak długa, jak mogłoby wynikać z liczącej dwa tysiąclecia historii chrześcijaństwa, bo na ziemiach polskich ma ona zaledwie 200 lat. Tymczasem jej europejska historia sięga czasów pogańskich sprzed 1300 lat i wiązana jest ze świętym Bonifacym. 23.12.2023 08:41
Dawne zwyczaje bożonarodzeniowe na obecnym Podkarpaciu
Dawne zwyczaje bożonarodzeniowe na obecnym Podkarpaciu
Wiele dawnych zwyczajów związanych z Bożym Narodzeniem bezpowrotnie zaginęło. Tym większą wartość mają zachowane relacje pokazujące jak niegdyś obchodzono te wyjątkowe święta. Prezentowany poniżej zapis zawdzięczamy proboszczowi parafii w Szebniach, księdzu Władysławowi Sarnie, który w 1908 roku wydał bezcenny dzisiaj „Opis powiatu jasielskiego”. Pisownia oryginalna. Śródtytuły pochodzą od redakcji. 23.12.2023 08:30
O beskidnikach, czyli zbójach grasujących w ziemi sanockiej i Bieszczadach
O beskidnikach, czyli zbójach grasujących w ziemi sanockiej i Bieszczadach
Już w XVI w., a nawet u schyłku poprzedniego stulecia w Bieszczadach pojawiali się zbójnicy. Teren ten, wówczas dopiero zagospodarowywany, stanowił doskonałe schronienie dla ludzi będących na bakier z prawem. Jednakże o prawdziwej pladze zbójowania możemy mówić dopiero w XVII, a zwłaszcza w XVIII w. Na południu dawna ziemia sanocka graniczyła z Węgrami. Teren pograniczny, a do tego górzysty z licznymi lasami, sprzyjał rozwinięciu się tego zjawiska w całym pasie karpackim dawnej Rzeczypospolitej. Zbójników z racji przybywania zza granicznego grzbietu – Beskidu, Bieszczadu, nazywano też beskidnikami i bieszczadnikami. Ludzi tych zwano także opryszkami, a sami określali się z turecka mianem tołhajów. 11.11.2023 17:28
NAJNOWSZE WYDANIE "PODKARPACKIEJ HISTORII"
W SPRZEDAŻY
Reklama
POLECAMY
Reklama