historia

- "Straszny wypadek, którego szczegóły dreszczem mrozu przejmują każdego, zaszedł przed paru dniami we wsi Maćkowicach pod Przemyślem" - donosił w kwietniu 1909 roku popularny, krakowski tygodnik "Nowości Illustrowane". a miejscowym cmentarzu pogrzebano mężczyznę, którego uznano za zmarłego. W rzeczywistości znajdował się w stanie śpiączki.

W wieku 81 lat zmarł 25 października 2024 roku ksiądz Ireneusz Folcik, doktor teologii, publicysta. Przez niema dwadzieścia był proboszczem parafii św. Józefa - jednej z najstarszych w Rzeszowie. Uhonorowany tytułem "Zasłużonego dla Miasta Rzeszowa", O jego śmierci poinformowała parafia, którą przez lata administrował.

Muzeum-Zamek w Łańcucie zaprasza do obejrzenia wystawy czasowej „Rezydencje magnackie na Podkarpaciu”. W jednym miejscu przedstawiono kilkanaście obiektów z terenu całego województwa podkarpackiego. Każda z plansz to połączenie materiału fotograficznego oraz historii danej budowli.

Często spotykamy się z terminem „utrzymać w ryzach”, choć rzadko zdajemy sobie sprawę z jego pochodzenia.  Zwrot ten oznacza to samo, co utrzymać w karbach, w karności, w garści, w rygorze czy na wodzy, ale tylko „w ryzach” kojarzy się z … leśnymi zajęciami dawnych drwali w Karpatach. Ci bowiem, dla zrzucenia ściętego na stromych stokach drewna, stosowali urządzenia zwane ryzami, pozwalające przemieszczać potężne kłody w pożądanym kierunku.

Syn słynnego „małego księcia” Henryczka, ulubieńca księżnej marszałkowej łańcuckiej - Jerzy Lubomirski z Przeworska - przez całe życie przyjaźnił się z wielkim poetą romantycznym Zygmuntem Krasińskim. Hrabia Krasiński wielokrotnie odwiedzał Przeworsk. Próbował również swatać swojego przyjaciela z pięknymi pannami ówczesnej Europy...

Moja opowieść zaczyna się w Wiedniu. Siedząc przy malutkim stoliku słynnej Cafe Central przy Herrengasse i przyglądając się oszklonym gablotom pełnym wytwornych ciast uświadomiłam sobie, że wyglądem nie różnią się one wiele, od wypieków podawanych w naszych podkarpackich cukierniach. Przypuszczam, że najsławniejsze dziś ciasta zaczęto wypiekać w XIX wieku, czyli w czasie kiedy Wiedeń był również stolicą monarchii w skład której wchodziła Galicja, i wzorem do naśladowania mód wszelakich, również w dziedzinie kulinarnej. Dowodem są choćby niektóre nazwy cukierni, na przykład „Wiedeńska” – od zawsze synonim szyku i elegancji.

Końcem 1934 roku trzydziestotysięczny wówczas Rzeszów doczekał się wreszcie sieci wodociągowej. Z nowym rokiem 1935, z kranów pierwszych mieszkań i zakładów pracy, popłynęła woda. Inwestycję poprzedziły długie lata planowania.

9 października 1962 roku archeolodzy pod kierownictwem Jerzego i Eligii Gąssowskich, prowadzący badania wczesnośredniowiecznej osady na Wzgórzu Świętojakubskim w Sandomierzu oniemieli ze zdumienia i z zachwytu. W jednej ze zwykłych, półziemiankowych chat odkryli niemal kompletny zestaw szachów, pochodzących najprawdopodobniej z XII wieku.

W kwietniu 1895 roku w podrzeszowskich Bratkowicach doszło do tragedii. Kilkudziesięciu węgierskich kawalerzystów dokonało samosądu na swoim dowódcy. O sprawie zrobiło się głośno niemal w całej monarchii austro-węgierskiej. Opinia publiczna stanęła w obronie morderców, usprawiedliwiając ich czyn tym, że ofiara z sadyzmem odnosiła się do swych podwładnych.

To jedna z ciekawostek okresu tuż przedwojennego i samej kampanii wrześniowej. Niedługo przed wybuchem wojny powstały plany stworzenia, na wzór japońskich,  polskich "żywych torped”. Zainteresowanie było spore, wiemy, że zgłaszały się również osoby z obecnego Podkarpacia. W czerwcu 1939 roku w ramach stacjonującego w Sanoku 2. pułku strzelców podhalańskich utworzono nawet Samodzielny Batalion Szturmowy, zwany "batalionem śmierci". Niestety informacje na ten temat są nader skąpe.