Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 26 kwietnia 2024 12:50
Reklama
News will be here

Podkarpackie ślady króla Władysława Jagiełły

Wielki zwycięzca spod Grunwaldu, król Władysław Jagiełło, wielokrotnie przebywał na dzisiejszym Podkarpaciu. Tu ufundował piękny ołtarzyk do jednej ze świątyń, tu zakochał się w swojej trzeciej żonie, na Podkarpacie przysyłał też krzyżackich jeńców, aby pomagali budować zamki…Warto też wspomnieć, że w bitwie pod Grunwaldem 1410 roku, jako czternasta – wedle Długosza – walczyła chorągiew ziemi przemyskiej z dwugłowym żółtym orłem na niebieskim tle.
Podkarpackie ślady króla Władysława Jagiełły

  W okolicach dzisiejszego Sokołowa Małopolskiego Jagiełło miał polować, przed wielką wojną z Krzyżakami przygotowując wyprawę. Po polowaniach…pięćdziesiąt beczek z solonym mięsem dzików i łosi z tutejszych lasów spławiono w dół Wisły jako prowiant dla armii polsko-litewskiej. Legendy głoszą, że nasz król odwiedzał drewniany kościół w Połomii koło Strzyżowa, a to przy okazji polowań w okolicznych lasach. Pobożny Litwin miał też ufundować około 1411 roku do tutejszego kościoła tryptyk, zachwycony podobno piękną okolicą.

Częsty gość w Łańcucie

    Tuż przed wielką bitwą pod Grunwaldem, dnia 1 kwietnia 1410 roku – jak zanotował w swoich Rocznikach Jan Długosz – król Władysław Jagiełło spotkał się ze swoim bratem stryjecznym księciem Witoldem w Łańcucie i wyruszyli dalej do Sącza. Do niedawna rosła jeszcze w Łańcucie potężna lipa, pod którą, wedle tradycji, miał przesiadywać król Jagiełło. Dziś pozostał tylko pamiątkowy kamień. Zachowane wzmianki źródłowe w różnych dokumentach pozwalają przyjąć, że Jagiełło bawił w Łańcucie aż… trzynaście razy: ostatni raz przed śmiercią, 17 kwietnia 1434 roku. W Łańcucie, na dzisiejszym wzgórzu plebańskim stał wówczas drewniany zamek w którym mieszkała matka chrzestna króla, Jadwiga Pilecka; stąd częste odwiedziny króla.

    W Łańcucie spotykał się Jagiełło ze swoją narzeczoną, a córką Jadwigi Pileckiej (swojej matki chrzestnej) Elżbietą Granowską. Przed małżeństwem z polskim monarchą Elżbieta była trzykrotnie zamężna: z Wisełem Czamborem rycerzem morawskim, Janczykiem z Jiczyna także pochodzącym z Moraw, który zabił pierwszego jej męża i uprowadził Elżbietę. W 1397 r. po raz trzeci wyszła za mąż za kasztelana Wincentego z Granowa, z którym miała piątkę dzieci: dwóch synów – Ottona i Jana oraz córki: Jadwigę, Elżbietę i Ofkę. Po śmierci trzeciego z kolei męża, który umarł otruty w 1410 roku przez Krzyżaków, Elżbieta przebywała u swojej matki w drewnianym zameczku w Łańcucie. W marcu 1417 roku Władysław Jagiełło przybył do Łańcuta i został wystawnie przyjęty przez swoją narzeczoną. Dokonano wówczas zaręczyn i wyznaczono datę ślubu. 2 maja 1417 r. w kościele parafialnym w Sanoku dokonał się akt ślubu Elżbiety Pileckiej z dwukrotnym już wdowcem Władysławem Jagiełłą.

  Ślub monarchy niemal od razu spotkał się z nieprzychylną opinią możnych, krążyły nawet obraźliwe paszkwile autorstwa Stanisława Ciołka (ten ściągnął na siebie gniew króla i długo musiał prosić o przebaczenie). Podczas królewskiego ślubu w Sanoku rozszalała się burza śnieżna (co w maju jest raczej nieczęste), a podczas przejazdu ślubnego orszaku do sanockiego zamku (gdzie było weselne przyjęcie), w karocy państwa młodych pękło…koło. Wbrew opiniom szlachty (która chciała ożenić króla z bratanicą króla niemieckiego i węgierskiego Zygmunta Luksemburskiego – Elżbietą Brabancką) Władysław Jagiełło doprowadził do koronacji Elżbiety w królewskiej katedrze na Wawelu 19 listopada 1417 roku w dzień św. Elżbiety. Związek ten, choć krótkotrwały był jednym z najbardziej udanych i szczęśliwych dla króla, choć nie zaowocował potomstwem. Jagiełło troskliwie zajął się dziećmi królowej z poprzedniego związku; objął także miasto Łańcut w tzw. dzierżawę dożywotnią by następnie przekazać dobra łańcuckie synowi Elżbiety – Janowi Granowskiemu (1405-1476), który w następnych latach wielokrotnie gościł króla, gdy ten przez Łańcut udawał się na Ruś.

Dla przemyskiego zamku przysłał krzyżackich jeńców

   Jagiełło wielokrotnie przebywał w Przemyślu, gdzie udokumentowano… aż dziewiętnaście pobytów króla. Na przemyskim biskupstwie znalazło się dwóch zaufanych ludzi króla: Maciej Janina (1392-1420), spowiednik i kanclerz królowej Jadwigi oraz Janusz z Lubienia (1420-1435) nadworny kapelan Jagiełły. W 1412 roku Jagiełło przebywając w Przemyślu przekazał katolikom na katedrę cerkiew znajdującą się na zamku wybudowanym za Kazimierza Wielkiego. Północno-wschodnia baszta Zamku Kazimierzowskiego w Przemyślu miała być budowana… przez jeńców krzyżackich spod Grunwaldu. W 500 rocznicę bitwy pod Grunwaldem -w 1910 r. – na ścianie prezbiterium przemyskiej katedry umieszczono pamiątkową tablicę przedstawiającą uroczysty wjazd króla Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi do Przemyśla. Giermkowie wręczają burmistrzowi prawo magdeburskie i model katedry. Są także przemyślanie na czele z pierwszym biskupem Erykiem z Winsen. Władysław Jagiełło bywał częstym gościem na zamku w Medyce, w drodze do Lwowa. W 1412 r. przyjmował tutaj poselstwo Zygmunta Luksemburskiego. W tutejszym parku uwielbiał ponoć słuchać śpiewu słowików. W niedalekiej Żurawicy wedle zapisów źródłowych osadzono jeńców krzyżackich spod Grunwaldu…

   W słynnej grunwaldzkiej bitwie brał udział potomek Jana Tarnowskiego, zaufanego współpracownika Jagiełły, właściciel Jarosławia – Spytek I Jarosławski, późniejszy starosta generalny Rusi, od 1422 roku, i ojciec właściciela Przeworska Rafała. W 1394 roku prawa miejskie otrzymuje z rąk króla Przeworsk, który monarcha odwiedzał w 1393 i 1423 roku. Na rynku znajdziemy wspaniałe popiersie króla. Z Podkarpaciem związany jest także rycerz spod Grunwaldu Zyndram z Maszkowic, rezydujący na zamku Golesz, który wedle legendy miał być pochowany w drewnianym kościele w Humniskach lub w kopcu w Przysietnicy. Wielokrotnie Władysław Jagiełło przebywał w Sanoku ( w tym na zamku Sobień). Średniowieczne jarmarki w Radymnie na św. Wawrzyńca zawdzięczają swoje istnienie także osobie wielkiego króla. W 1431 r. król nadał wsi Radymno prawa miejskie z przywilejem innych, tym razem cotygodniowych jarmarków. W latach 1399 i 1415 Krosno otrzymało od Władysława Jagiełły przywileje handlowe, a w czasie swego pobytu w Krośnie, na jesieni 1407 roku, monarcha zatwierdził kontrakt kupna przez franciszkanów terenu w obrębie murów miasta, i zwolnił klasztor franciszkanów z podatków i ciężarów państwowych w mieście…

 


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Reklama
News will be here
Reklama