podkarpacka-historia

21 grudnia 1867 roku cesarz Franciszek Józef I przyjął zbiór ustaw zwanych konstytucją grudniową. Monarchia habsburska przekształcała się w dualistyczne Austro-Węgry. To jednocześnie umowny początek tzw. Autonomii Galicyjskiej, która przyniosła ziemiom zaboru austriackiego możliwość w miarę swobodnego rozwoju, chociaż w warunkach zacofania i przysłowiowej galicyjskiej nędzy..

Niewielka wzrostem (maskowała tę niedoskonałość butami na wysokich obcasach), za to w charakterystycznych dla osiemnastego stulecia wysokich perukach, była jedną z najbardziej wpływowych dam Rzeczypospolitej. Żyła w tak odrealnionym i bajkowym świecie, że kiedy przyszło jej spotkać się z przedstawicielami swoich poddanych skarżących się na nieurodzaj i martwiących o chleb na domowym stole, wedle krążącej po Łańcucie anegdoty, księżna miała odpowiedzieć beztrosko, że..."ona by tam same bułki jadła (!)". To księżna marszałkowa Izabela Lubomirska.

3 listopada 1929 roku w czasie zabawy w kasynie garnizonowym w Jarosławiu w czasie sprzeczki między dwoma oficerami wojska padły strzały. Na miejscu zginął kapitan Stanisław Szafran. Poszło o kobietę.

Artur Miller, wybitny dramaturg i scenarzysta, autor m.in. „Czarownic z Salem” i „Śmierci komiwojażera, ostatni mąż Marylin Monroe, rodzinnie związany był z Radomyślem Wielkim na obecnym Podkarpaciu. Stąd pochodzili jego przodkowie.

15 października 1932 roku sąd w Przemyślu skazał na 18 lat więzienia Wasyla Cebeniaka, członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów oskarżonego o napad pod Birczą na wóz pocztowy i zabójstwo policjanta.

Kwiecień 1943. Niemcy ujawniają odkrycie w w lesie katyńskim mogił polskich oficerów zamordowanych w 1940 roku przez NKWD. Dla hitlerowskiej propagandy to nie lada gratka. Jedni zbrodniarze oskarżają więc innych zbrodniarzy. Na miejsce zostają wysłane delegacje dziennikarzy z krajów okupowanych, sprzymierzonych lub neutralnych, jeńcy wojenni, wreszcie zwykli robotnicy. Mają opowiadać później o bolszewickich zbrodniach. Wśród jednej z delegacji jest robotnik Huty Stalowa Wola Mikołaj Marczyk. Co ciekawsze, Niemcy chyba o tym nie wiedzieli, Marczyk był... zdeklarowanym przedwojennym komunistą, zaś w czasie wojny miał pomagać w ukrywaniu sowieckich jeńców.