Budżet Rzeszowa 1889: Alkohol, policja i deficyt – jak naprawdę wyglądały miejskie finanse?

W 1889 roku dochody miasta Rzeszowa wyniosły 73 646 złr. 51 ct. Największą część tej sumy zapewniał monopol na sprzedaż alkoholu, tzw. propinacja – aż 42 009 złr. 60 ct. (w tym piwo: 1 255 złr. 17 ct.).
Do miejskiej kasy wpływały także:

• Czynsze z gruntów i realności miejskich:
  • z gruntów: 251 złr. 90 ct.
  • z pastwisk: 602 złr. 18 ct.
  • z cegielni: 1 000 złr.
  • z budynków: 2 922 złr.
  • z rzeźni: 555 złr.
  • z polowań: 10 złr.
• Taksy za oględziny zmarłych: 100 złr.
• Dochód z placowego i targowego: 222 złr. 82 ct.
• Opłaty za wywóz nawozu i śmieci: 250 złr.
• Opłaty za czynności urzędów gminnych, najem koni do czyszczenia miasta, oglądanie bydła: ok. 1 400 złr.
• Dodatek gminy do podatku konsumpcyjnego: 7 510 złr. 77 ct.
• Prowizje od kapitałów czynnych:
  • publicznych (np. od ceny kupna za błonia): 2 500 złr.
  • prywatnych: 40 złr. 09 ct.
• Dochody z kwaterunku c.k. wojska: 14 745 złr. 17 ct.
• Zwroty ekspens i inne nadzwyczajne: 596 złr. 81 ct.

Wydatki miasta sięgnęły aż 111 792 złr. 15 ct. Najwięcej pochłaniały:

• Płace etatowe:
  • magistratu: 4 400 złr.
  • kasy miejskiej: 1 660 złr.
  • dodatki osobiste: 380 złr.
  • diurna (diety): 888 złr.
  • zasługa służby: 782 złr.
• Emerytury i odprawienia: 122 złr. 50 ct.
• Prowizje i dary z łaski: 557 złr. 83 ct.
• Zapomogi i nagrody dla urzędników i sług: 1 050 złr.
• Koszty kancelaryjne:
  • magistratu: 1 034 złr. 48 ct.
  • kasy miejskiej: 37 złr. 44 ct.
• Koszty podróży: 300 złr.
• Zarząd budynków miejskich i cegielni (utrzymanie, budowy, ogrody): 8 200 złr.
• Oświetlenie miasta: 2 000 złr.
• Utrzymanie studzien: 1 200 złr.
• Podatki:
  • gruntowy, domowy, zarobkowy: 440 złr. 09 ct.
  • dochodowy: 4 390 złr. 88 ct.
  • ewaluent: 1 161 złr. 77 ct.
• Bezpieczeństwo i zdrowie:
  • policja miejscowa (płace, umundurowanie, żywność dla aresztantów): ok. 5 500 złr.
  • utrzymanie straży ogniowej: 3 800 złr. 94 ct.
  • policja sanitarna (lekarz, weterynarz, lekarstwa dla biednych): ok. 940 złr.
• Kościoły i szkoły:
  • kościoły z prawem patronatu: 800 złr.
  • szkoły (płace nauczycieli, potrzeby szkolne, dodatki): ok. 5 310 złr.
  • szkoła przemysłowa: 200 złr.
  • szkoła izraelicka: 120 złr.
  • gimnazjum: 3 150 złr.
• Dobroczynność:
  • dom ubogich: 15 złr. 75 ct.
  • ogrzewalnia dla biednych: 300 złr.
• Kwaterunek c.k. wojska: 10 370 złr.
• Umorzenie kapitałów biernych: 10 553 złr. 22 ct.
• Prowizje od kapitałów biernych: 5 776 złr. 02 ct.
• Zakup realności i gruntów: 1 899 złr.
• Nadzwyczajne wydatki: 1 800 złr.